باب یازدهم و دوازدهم الحیاه: مدخلی بر تحقیق در اقتصاد اسلامی (خطوط کلّی ـ اصول)
امام علی(ع): هیچ فقیری گرسنه نمانْد، مگر به سبب امتناع ثروتمندان از دادن حقّ محرومان.
(ج 6 الحیاه، ص 109 ، به نقل از: نهجالبلاغه)
ـ آیا اسلام، غنای تکاثری (فراوانخواهی و فراوانداری ـ آزادی در مالکیت) را میپذیرد؟
ـ آیا اسلام، اِتراف (تجمّلپرستی، عشرتطلبی و ریخت و پاش نعمت ـ آزادی در مصرف) و تضییع نعمتها و امکاناتی را که باید به دیگران برسد، میپذیرد؟
ـ آیا اسلام، تصرّف اشخاص را در مال خود به هر صورت (اسراف و...) مجاز میداند؟
ـ آیا اسلام، فقر و کمبود داشتن و محرومیتْ کشیدن را برای افراد و خانوادهها میپذیرد؟
ـ آیا اسلام، بیتفاوتبودن در برابر حضور فقر و محرومیت را در جامعه میپذیرد و از ویژگیهای مسلمانی میشمارد؟
ـ فقر و حدّ آن چیست و اقسام آن کدام است؟
ـ اسراف چیست و حدود آن کدام است؟
ـ آیا فقر، به طور کلّی، تقدیر اجتماعی است یا ظلم اجتماعی؟
ـ آیا اسلام، بیعدالتی را در جامعه میپذیرد؟
ـ آیا اسلام، دینداری را با فقر، سازگار میداند؟
ـ آیا اسلام، اجرای عدالت را از اصول اصلی جامعهسازی میداند یا نه؟
ـ آرمان اسلام درباره چگونگی سطح زندگی مردم چیست؟
ـ آیا از نظر اسلام، دین بدون اجرای عدالت، زنده و باقی و عملی خواهد ماند؟
ـ آیا احقاق حقوق محرومان و مستضعفان، همین بخور و نمیر دادن به آنان است و بس؟
ـ آیا تبعیض و تفاوت در اسلام هست؟ و اگر هست، تا چه حد است و تا کجا جایز است؟
ـ از نظر اسلام، مسئول نابسامانیهای اقتصادی و ظلمهای مالی و توزیعی و معیشتی در جامعه کیست؟
ـ آیا از نظر اسلام، ثروت کلان، ممکن است از طریق حلال و مشروع گِرد آید؟
ـ وضع اقتصادی و معیشتی مسئولان در جامعه اسلامی چگونه باید باشد؟
ـ آیا طاغوت، فقط طاغوت سیاسی است؟
ـ آیا میتوان بدون مبارزه با «تکاثر (ثروتاندوزی)» با «فقر» مبارزه کرد؟
ـ آیا مبارزه با فقر، جزو وظایف مسلمانان نیست که باید همه در راه آن بکوشند، وگرنه مسلمان نیستند؟
ـ آیا برادران ایمانی (انّما المومنون إخوة)، هیچ ارتباطی با وضع زندگی و گذران این برادران و خانوادههایشان ندارند؟
ـ آیا مسئله آموزش و پرورش و کیفیت آن، و مسئله جوانان و مشکلات آنان، هیچگونه ارتباطی با موضوع فقر، از سویی، و ظلم و تکاثر از سویی دیگر ندارد؟ و آیا بدون ایجاد عدالت اقتصادی میتوان آموزش و پرورشی فراگیر و مطلوب داشت و نونهالان جامعه را به ثمر رساند و مشکلات جوانان را حل کرد؟
جلد سوم تا ششم الحیاه این سئوالات را بر پایهی قرآن و کلام اهل بیت(علیهم السلام) و عقل نوری پاسخ می دهد.
سلام دستتون درد نکنه